انواع سنسور حرکتی دزدگیر و یا چشمی دزدگیر کدامند و چه کاربردهایی دارند؟

در سیستم های اعلام سرقت، سنسورها به منزله چشم برای سیستم های اعلام سرقت هستند. زمانی که مکان محافظت شده مورد تعرض قرار گیرد سنسورها هستند که در اولین مرحله خطر را تشخیص داده و برای دستگاه دزدگیر سیگنال فرستاده و آلارم به صدا در می آید.

سنسورها تنوع زیادی دارند و سنسورهای مختلفی برای نصب در محیط های گوناگون طراحی و تولید شده اند. رایج ترین سنسورهایی که در سیستم های اعلام سرقت به کار می روند سنسور حرکتی که به چشمی دزدگیر معروف می باشد، هستند. این سنسورها حرکت اجسام را تشخیص داده و یک سیگنال برای دستگاه مرکزی می فرستد. چشمی دزدگیر انواع گوناگونی دارند و به شیوه های مختلف ساخته می شود.در این مقاله می خواهیم نگاهی به این سنسورها بیندازیم.

انواع سنسور حرکتی و شیوه های ساخت آنها :

سنسور حرکتی مادون قرمز غیرفعال PIR :

برای ساخت چشمی های حرکتی شیوه های مختلفی هست. متداول ترین شیوه برای ساخت بکارگیری مادون قرمزغیرفعال است. این سنسور حرکتی به PIR (Passive Infrared Sensor) شناخته می شود.

تمامی اشیا و اجسام، انسان ها و حیوانات از خود مقداری حرارت تولید می کنند. اشعه مادون قرمز می تواند این حرارت را اندازه گیری کند. اگر کسی وارد محیط تحت پوشش شود، سنسور تغییرات دمایی در محیط را تشخیص داده و برای دستگاه مرکزی سیگنال ارسال می کند.

 

.سنسورهای PIR دارای دو بخش اصلی هستند:

• Pyroelectric Sensor
• Fresnel lens

• Pyroelectric دارای دو حفره مستطیلی است که از موادی ساخته شده است که به اشعه مادون قرمز اجازه عبور می دهد. پشت آن ها دو الکترود مجزای حسگر مادون قرمز وجود دارد که یکی مسئول تولید خروجی مثبت و دیگری مسئول خروجی منفی است. به این دلیل که به دنبال تغییرات دمایی در محیط هستیم، دو خروجی داریم. این دو الکترود به گونه ای طراحی شده اند که یکدیگر را خنثی کنند. به همین علت زمانی که در محیط حرکتی نداریم تغییرات نیز نداریم. زمانی که انسان یا حیوانی به محیط وارد شود، چشمی دزدگیر این ورود را تشخیص می دهد.
• برای افزایش فاصله تشخیص آشکارساز از Fresnel lens استفاده می شود. این لنز معمولا پلاستیکی بوده و به عنوان متمرکزکننده تشعشعات مادون قرمز به کار می رود. درمحیط تحت پوشش لنز اشعه مادون قرمز را جمع آوری می کند وروی Pyroelectric sensor متمرکز می کند.

سنسور حرکتی ماکروویو:

شیوه دیگری که در ساخت سنسورهای چشمی دزدگیر به کارگرفته می شود استفاده از امواج مایکروویو است. این چشمی ها نسبت به PIR محیط بیشتری را پوشش می دهند. این سنسور حرکتی به طور مداوم سیگنال های مایکروویو به محیط ارسال می کند و این سیگنال ها به اشیای موجود در اتاق برخورد کرده و به سنسور بازمی گردد. سنسور زمان رفت و برگشت موج را محاسبه می کند و چون این یک زمان ثابت است پس چشمی به همین ترتیب به کار ادامه می دهد. زمانی که شئ یا انسانی وارد شود این زمان تغییر کرده و چشمی سیگنال آلارم را برای دستگاه مرکزی می فرستد.

سنسور حرکتی Dual Sensors:

دسته ای از سنسور حرکتی هستند برای آن که حساسیت و دقت سنسور بالاتر رود و از آلارم های اشتباه جلوگیری شود دو تکنولوژی PIR و ماکروویو را همزمان به کار می گیرند. زمانی که هردو حرکت را تشخیص دهند آژیر به صدا درمی آید.

سنسور حرکتی توموگرافیک:

یک شیوه جدید برای دنبال کردن حرکت، سنسورهای Tomographic هستند. این سنسورهای حرکتی امواج رادیویی 2.4GHz را برای تشخیص حرکت در محیط به کار می گیرند. این چشمی دزدگیر مزیت های زیادی نسبت به سایر چشمی ها دارد.

• سنسورهای PIR می توانند مسدود شوند و از کاربیفتند اما سنسورهای توموگرافیک می توانند حتی از پشت دیوارها و موانع بدون نگرانی از مسدود شدن، حرکت را ببینند.
• سنسورهای مادون قرمز و نوری باید در محیط تحت پوشش نصب شوند و درمعرض دید دیگران قرار می گیرند. اما سنسورهای توموگرافیک درهر جایی قابلیت نصب دارند و به راحتی می توان محل نصب شان را مخفی کرد.
• نواحی بیشتری حتی تا 400 متر مربع را می توانند پوشش دهند.
• سایر حسگرها با کثیف شدن لنز خراب می شوند ولی این سنسورها کثیفی و گرد وغبار تاثیری بر عملکردشان ندارد.
• تغییرات نور و دما، تردد حیوانات کوچک، دود و حشرات تاثیری بر آن ها ندارد.

 

سنسور توموگرافیک  گروهی از نقاط را درقالب یک مش ایجاد می کند. مانند تصویر زیر:

هر کدام از این خط ها نمایانگر یک مسیر رادیویی است. این سیگنال ها توسط هرچیزی که حاوی آب باشد مانند بدن انسان به شدت ضعیف می شوند. زمانی که بدن انسان در مسیر دو گره رادیویی قرارمی گیرد، قدرت سیگنال دریافتی (RSS) به شدت کاهش می یابد. با اندازه‌گیری دقیق RSS و انجام محاسبات دقیق هرگونه اخلالی که در محیط تحت پوشش رخ دهد آژیر را فعال می کنند.

سنسور حرکتی اولتراسونیک:

سنسورهای اولتراسونیک دسته دیگری از چشمی دزدگیر هستند که حرکت را با استفاده از امواج مافوق صوت آشکارسازی می کنند. این سنسور حرکتی پالس صوتی را در هوا منتشر می کنند. این پالس به اجسام برخورد کرده و مانند پژواک بازمی گردد. با اندازه گیری زمان این رفت و برگشت سنسور فاصله دقیق تا اجسام را محاسبه می کند. زمانی که تغییری در این بازه زمانی رخ دهد سنسور حرکت را تشخیص می دهد.

سنسور حرکتی لرزشی یا ارتعاشی:

سنسورهای لرزشی یا ارتعاشی مقدار لرزش اجسام را اندازه گیری می کنند. حساسیت آن ها قابل تنظیم است. این سنسورها زمانی که متوجه لرزش و ارتعاش شوند، آژیر را به صدا درمی آورند.

سنسور حرکتی براساس محل نصب:

دسته بندی دیگری را که برای سنسور حرکتی می توان عنوان کرد براساس محل نصب سنسور است.

• سنسورهای سقفی:

این سنسورها برروی سقف نصب می شوند و پوشش 360 درجه ای دارند.

 

 

• سنسورهای دیواری:

این سنسورها را می توان در گوشه ها و کنج دیوارها و یا بوسیله پایه یا چسب بر روی دیوار نصب کرد. این چشمی دزدگیر را باید با توجه به کاتالوگ آن در ارتفاع مناسب نصب کرد تا بهترین عملکرد را داشته باشند.

 

 

• سنسورحرکتی پرده ای:

برخی سنسورها پوشش پرده مانند دارند و محدوده تحت پوشش آن ها صفحه مانند است. معمولا برای محافظت از پنجره ها و درب ها از این نوع سنسورها استفاده می شود.

روش اتصال سنسور حرکتی:

سنسورها را براساس نحوه اتصال به دستگاه دزدگیر به دو دسته سیمی و بی سیم دسته بندی می کنند.

• در سنسور حرکتی سیمی خروجی آلارم در برد سنسورها به وسیله سیم مناسب به زون دستگاه حفاظتی متصل می کنند.
• چشمی دزدگیر بیسیم را می توان به آسانی به همان شیوه که در دفترچه راهنمای تمامی دستگاه های حفاظتی که از سنسورهای بی سیم پشتیبانی می کنند آمده است، به دستگاه اضافه کنید.

توجه داشته باشید که فرکانس سنسور بی سیم باید با فرکانس دستگاه حفاظتی یکسان باشد.

 

انتخاب سنسور حرکتی مناسب:

• هنگامی که می خواهید سنسور اعلام سرقت خود را راه اندازی کنید، اهمیت بسیاری دارد تا سنسوری را انتخاب کنید که متناسب با محل نصب باشد، حساسیت مناسب داشته باشد و با دستگاه دزدگیر همخوانی داشته باشد.
• اگر سنسور حرکتی را در محیط بیرون مانند تراس، حیاط و … نصب می کنید از چشمی دزدگیر بیرونی که مناسب نصب در محیط های باز هستند استفاده کنید. این سنسورها در برابر شرایط جوی مانند برف و باران ، مه، آفتاب و گردوغبار مقاوم هستند.

 

 

• اگر در محل نصب سنسور حیوانات تردد دارند از چشمی های وزنی یا همان پت استفاده کنید. این سنسورها، آژیر را برای موجوداتی تا وزن مشخص مثلا 20 کیلوگرم به صدا در نمی آورند.

 

 

• اگر دوست ندارید محل نصب سنسور با سیم های مزاحم نازیبا شود می توانید سنسورهای بی سیم را انتخاب کنید.

محافظت از سنسور حرکتی:

از آنجا که در سیستم های اعلام سرقت برای محافظت از مکان های مختلف سنسورها در اولین مرحله هستند که نفوذ از بیرون را حس می کنند، معمولا مهاجمین تلاش می کنند این سنسورها را زمانی که سسیستم غیرفعال است، از کاربیندازند.

برای اجتناب از این موضوع برخی سنسورها دارای ویژگی آنتی ماسک هستند. هنگامی که کسی که تلاش کند سطح سنسور حرکتی را با شئ یا اسپری رنگ بپوشاند، سنسور متوجه شده و به کاربر اعلام می کند.

روش دیگر استفاده از تمپر، در چشمی دزدگیر است. در سنسورها یک خروجی به نام تمپر وجود دارد که میتوان آنها را به زون 24 ساعته دستگاه محافظتی وصل کرد تا اگر زمانی کسی قصد باز کردن چشمی و از کار انداختن آن ها را داشته باشد آژیر به صدا درآید.

 

 

نکاتی که باید در هنگام نصب سنسور حرکتی به آن توجه داشته باشید:

• سنسورها را در موقعیت های مناسب نصب کنید تا حتی نقاط کور را نیز پوشش دهند. سنسور حرکتی را در مکان هایی نصب کنید تا سارقین برای ورود به منزل شما و مکان هایی که اشیای با ارزش نگهداری می شوند، مجبور باشند از آن مکان عبور کنند مانند راهروها، ورودی ها، درب پشتی و …
• چشمی دزدگیر بی سیم ممکن است از کیفیت بالایی برخوردار نباشند و با وسایل دیگر دچار اختلال فرکانسی شوند. بهتر است در سیستم اعلام سرقت خود حداقل یک سنسور سیمی نصب کنید.
• سنسورها را در مکانی نصب کنید که در دید نبوده و حد الامکان از چشم افراد پوشیده باشد.
• برای اطمینان از چند سنسور با فناوری های ساخت مختلف استفاده کنید.
• برگه راهنمای سنسورها را مطالعه کنید تا با توجه به آن، سنسور را در زاویه و ارتفاع مناسب نصب کرده و از نصب در محیط های نامناسب مانند روبروی آفتاب، نزدیک منبع گرمایی و … پرهیز کنید.

 

جمع بندی

پیش از خرید و انتخاب سنسور حرکتی مکانی که باید از آن محافظت شود را به دقت بسنجید تا بهترین و کاربردی ترین نوع سنسور را بتوانید انتخاب کنید. حتما در هنگام خرید و نصب از کارشناسان این زمینه کمک بگیرد. چشمی دزدگیر را به طور دوره ای چک کنید. اطمینان داشته باشید باتری آنها دارای شارژ باشد. به طور دوره ای لنز سنسورها را تمیز کنید تا بخاطر گرد و خاک عملکردشان دچار اختلال نشود. با رعایت این موارد با خیالی آسوده امنیت منزل، ویلا، شرکت، انبار و …. را به سیستم اعلام سرقت بسپارید.